Wbijanie pali prefabrykowanych w sąsiedztwie budynków - jak to jest naprawdę?

Sąsiedztwo budynków nie wyklucza możliwość wykorzystania żelbetowych pali prefabrykowanych. Sąsiedztwo budynków jest tylko jednym z wielu typowych problemów, który wymaga analizy i rozwiązania w ramach prawidłowego przygotowania robót palowych. Poniżej zamieszczono przykłady kilkudziesięciu realizacji robót palowych z użyciem żelbetowych pali prefabrykowanych w sąsiedztwie budynków. Przedstawione na zdjęciach realizacje różnią się lokalizacją na terenie kraju, rodzajem budowanych obiektów, zbliżeniem i stanem technicznym sąsiadujących budynków, warunkami gruntowymi i zastosowanymi rozwiązaniami fundamentu palowego, tj. przekrojami i długościami wbijanych pali, oraz ciężarem użytych młotów. Wspólną cechą prezentowanych realizacji robót palowych jest ich bezproblemowy przebieg poprzedzony odpowiednim przygotowaniem.

Wymagania

Palowanie w sąsiedztwie budynków wymaga:
1. Inwentaryzacji stanu technicznego budynków w sąsiedztwie terenu robót palowych
2. Rozpoznania warunków gruntowo-wodnych
3. Doboru liczby, przekrojów i długości pali prefabrykowanych do warunków gruntowych i przewidywanych obciążeń
4. Doboru odpowiedniego młota i zaplanowania właściwej kolejności pogrążania pali
5. Zaprojektowania i prowadzenia monitoringu budynku w sąsiedztwie (pomiary drgań i ewentualnie hałasu, w tym pomiary tła, przemieszczeń, w tym pomiary zerowe, rozwartości i aktywności rys)
6. Wbicia pali testowych/próbnych w celu kalibracji parametrów technologii (wysokość podrzutu młota, częstotliwość uderzeń) i identyfikacji rzeczywistych oddziaływań robót palowych na budynek
7. Wbicie pali zasadniczych
8. Powykonawczej kontroli stanu sąsiedniego budynku.

To z sąsiedztwa budynku, a nie wybranej technologii palowania, wynika konieczność realizacji p. 1, 5, 6 (częściowo) i 8 procedury. Na każdej profesjonalnie prowadzonej budowie podkreślone elementy procedury są wykonywane ze względów bezpieczeństwa oraz ze względu na wymagania ubezpieczycieli niezależnie od rodzaju fundamentu i wybranej technologii palowania

Przeciwwskazania

Za niesprzyjające dla wykonania robót z użyciem żelbetowych pali prefabrykowanych można na pewno uznać bezpośrednią bliskość budynków:
• zabytkowych lub/i w złym lub trudnym do ustalenia stanem technicznym,
• szpitali,
• bibliotek (w godzinach ich pracy),
• opieki społecznej,
• produkcyjnych, w których prowadzone są precyzyjne procesy produkcyjne.

W pozostałych przypadkach z reguły wystarczy dobranie właściwych rozwiązań konstrukcyjnych i technologicznych, prawidłowe wykonanie robót palowych i ewentualne dostosowanie czasu prowadzenia robót palowych do sposobu użytkowania terenu. Np. w dzielnicach mieszkaniowych należy nieco później rozpoczynać i nieco wcześniej kończyć w ciągu dnia roboty palowe. Na terenach rekreacyjnych roboty palowe zaleca się prowadzić roboty w dni robocze i ewentualnie kończyć je nieco wcześniej niż w terenie otwartym. W dzielnicach biurowych roboty palowe zaleca się ograniczać w godzinach pracy i intensyfikować w dni wolne od pracy. Podobnie należy prowadzić roboty przy szkołach/uczelniach i dodatkowo warto wykorzystywać okres bez zajęć dydaktycznych (ferii, wakacji itp.). W każdym ww. przypadku przed rozpoczęciem robót palowych zalecanie jest udzielenie użytkownikom obiektów sąsiednich wyczerpujących informacji dotyczących planowanego zakresu i czasu palowania oraz rodzaju i spodziewanej intensywności możliwych oddziaływań.

Wbijanie pali w bezpośrednim sąsiedztwie budynków przebiega bezproblemowo w sąsiedztwie obiektów bardzo ciężkich (mosty, wiadukty, obiekty przemysłowe) lub/i posadowionych na palach. Również bezproblemowo przebiega palowanie w bezpośrednim sąsiedztwie budynków posadowionych na wzmocnionym podłożu – ograniczeniem może być zastosowanie do wzmocnienia podłoża pod budynkiem kolumn betonowych o małych średnicach.

Za strefę podwyższonego ryzyka negatywnego oddziaływania robót palowych na budynek posadowiony bezpośrednio przyjmuje się zwykle odległość mniejszą lub równą długości pogrążanego pala. Po za tą strefą, prawidłowo zaprojektowane pod względem konstrukcyjnym i technologicznym palowanie, zwykle nie jest ryzykowne. Ewentualne zagrożenia wynikające z palowania w tej strefie mogą wynikać z bardzo skomplikowanych i nietypowych warunków gruntowo-wodnych

Rozwiązanie

PODSUMOWANIE
Preferowanie w przypadku palowania w sąsiedztwie budynków jest:
• wykorzystanie pali prefabrykowanych o niewielkim przekroju poprzecznym (np. 25 lub i 30 cm) i minimalnej wymaganej długości,
• kończenie palowania po uzyskaniu przez wbijany pal wymaganej nośności (np. w oparciu o kryterium wpędu),
• stosowanie młotów o mniejszych (lecz nie zbyt małych) energiach wbijania i częstotliwościach uderzeń.

Dobre rezultaty w ograniczaniu oddziaływania drgań daje podwiercanie pali wbijanych przez sztywne warstwy gruntów lub wykonanie między terenem robót palowych i chronionym budynkiem przekopu z rozluźnieniem gruntu. Ograniczenie hałasu uzyskuje się przez zastosowanie cichych młotów lub tymczasowych ekranów akustycznych.

Niewątpliwą zaletą palowania z wykorzystaniem pali prefabrykowanych w sąsiedztwie użytkowanych budynków jest możliwość skrócenia czasu realizacji robót palowych do minimum, a tym samym ograniczenie w czasie uciążliwości związanych z palowaniem